ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး။

ရခုိင္ၿပည္၏ေနာက္ခံ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင္႔ ေပၚေပါက္လာပံု

ဤအေၾကာင္းအရာအေသးစိတ္ေအာက္လင္႔ကုိႏွိပ္၍ဖတ္ပါ။

ဤေနရာတြင္ ကလိပ္လုိက္ပါ

ရခုိင္ၿပည္နယ္သည္ေၿမာက္လတၱီတြဒ္ ၁၇ ံ ၁၅ ႏွင္႔ ၂၁ ံ ၁၇’၊ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ ၉၂ ံ၅၅’ ၾကားတြင္ တည္ရွိသည္။ဧရိယာစတုရန္မုိင္းေပါင္း ၁၄၂၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ၿမန္မာဘဂၤလား ေရေၾကာင္း၊ ကုန္း ေၾကာင္း မုိင္ (၁၇၀) ရွည္လ်းသည္။ေတာင္ေၿမာက္ အရွည္ (၃၆၀)မုိင္ ရွည္ၿပီး၊အေရွ႕ အေနာက္ မုိင္ (၁၇၀)မုိင္က်ယ္သည္။ေတာင္ကန္းေတာင္တန္းမွာ ၈၀% ခန္႔ရွိ၍ ကုန္းၿမင႔လြင္ၿပင္မွာ ၂၀% ခန္႔ရွိ သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္႐ွိၿမိဳ႕မ်ား
ျပည္နယ္ၿမ္ိဳ႔ေတာ္ စစ္ေတြ
အက်ယ္အ၀န္း ၁၄၂၀၀ စတုရန္းမိုင္ခန္႔
လူဦးေရ ၃.၈၃၆ သန္းခန္႔ (၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ စာရင္း)
ခရိုင္ ၅ ခရိုင္
ၿမ္ိဳ႔နယ္ ၁၇ ၿမိဳ႔နယ္
၁။ – ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕
၂။ – ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕
၃။ – ဂြၿမိဳ႕
၄။ – စစ္ေတြၿမိဳ႕
၅။ – ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕
၆။ – ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕
၇။ – ေပါက္ေတာၿမိဳ႕
၈။ – ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕
၉။-မာန္ေအာင္ၿမိဳ႕
၁၀။ – ေမာင္ေတာၿမိဳ႕
၁၁။ – မင္းျပားၿမိဳ႕
၁၂။-ေျမပံုၿမိဳ႕
၁၃။ – ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕
၁၄။ – ရေသ႕ေတာင္ၿမိဳ႕
၁၅။-ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕
၁၆။ – သံတြဲၿမိဳ႕
၁၇။ – အမ္းၿမိဳ႕
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ယခင္က ၿမန္မာ႔ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က ၁၉၇၆ ခုွစ၊ဇႏၷဝါရီ လ ၊ ပထမအၾကိမ္ ထုတ္ေဝေသာ တုိင္းရင္းသားရုိးရာဓေလ႔ထုံးစံမ်ား ( ရခုိင္ ) စာအုပ္ ၏ မွတ္တမ္း အရေအာက္ပါလူမ်ဳိးမ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားအၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ႔သည္။




၁။ – ရခုိင္လူမ်ိဳး
၂။ – ကမန္ လူမ်ိဳး
၃။ – ခမြီး လူမ်ိဳး
၄။ – ဒိုင္းနက္လူမ်ိဳး
၅။ – မရမာႀကီး လူမ်ိဳး
၇။ – ၿမိဳ လူမ်ိဳး
၈။ – သက္ လူမ်ိဳး
၉။- ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး
(၁၉ရ၈ ခု ၿပည္ေထာင္စုဆုိရွယ္လစ္သမၼတၿမန္မာ နဳိင္ငံေက်ာင္း သုံး စာအုပ္ေကာ္မတီ အထက္ တန္း ႏွင္႔ အ လယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံ ပထဝီဝင္ပထဝီစာအုပ ္စာမ်က္ႏွာ - ၈၆ ကုိရႈ )



တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ား ( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိး

ၿပည္ထဲေရးႏွင္႔သာသနာေရးဝ္ၾကီးဌာန၊လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးႏွင္႔ၿပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာန မွ ၁၉၇၂ခုႏွစ္တြင္ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာ (ပုံစံေရးသြင္းရ္ညႊ္ၾကားခ်က္ ) စာအုပ္စာ မ်က္ ႏွာ ( ၄၃ ) ပူးတြဲ (က) လူမ်ဳိးမ်ားစာရင္းေခါင္းစဥ္ ေအာက္ရွိ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မ်ား ( ၁၄၄ ) မ်ဳိး ႏွင္႔ နဳိင္ငံၿခား သားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိး ဟုေဖၚၿပထားသည္။
နဳိင္ငံၿခားသားလူမ်ဳိး ( ၂၆ ) မ်ဳိးထဲတြင္ ဒုိင္းနက္ လူမ်ဳိးကုိလည္း နဳိင္ငံၿခားသား လူမ်ဳိးအၿဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။
သုိ႕ေသာ္ ၿမန္မာ႔ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥပါတီဗဟုိဌာနခ်ဳပ္က ၁၉၇၆ ခုွစ၊ဇႏၷဝါရီ လ ၊ ပထမ အၾကိမ္ ထုတ္ေဝေသာ တုိင္းရင္းသားရုိးရာဓေလ႔ထုံးစံမ်ား ( ရခုိင္ ) စာအုပ္တြင္ဒုိင္းနက္ ကုိတုိင္းရင္း သား မ်ဳိး ႏြယ္ စုအၿဖစ္ထည္႔သြင္းအသိအမွတ္ၿပဳထားသည္ကုိေတြ႔ရသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ထုိအခ်ိန္က ၎ ( ၁၄၄ ) မ်ဳိးတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးလည္း အပါအဝင္ၿဖစ္သည္။

ကုိးကား။ ။တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုဘဝသစ္ထူေထာင္ေရးပါတီသတင္းလႊာ(ကင္းလႊတ္ခြင္႔ သက္ ေသခံ လက္မွတ္ – အမိန္႔အမွတ္ ၂/၈၉ အရ ၁၉၈၉ ကင္းလႊတ္ အမွတ္ န/သ-၀၈၅ ၿဖင္႔)

အထက္ပါလူမ်ဳိးမ်ားတြင္ ဒုိင္းနက္လူမ်ဳိး၊သက္လူမ်ဳိး၊ မရမာၾကီး လူမ်ဳိး၊ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး တုိ႕ ၏ဘာသာ စကားမ်ား တူညီနီးစပ္ၾကသည္။ဒုိင္းနက္၊သက္၊မရမာၾကီးတုိ႕သည္ ဗုဒၶ ဘာ သာကုိကုိးကြယ္ၾကၿပီး ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားသည္အစၥလာမ္ဘာသာကုိ ကုိးကြယ္ၾက သည္။
ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔ သည္ ရခိုင္ဘာသာစကားႏွင့္ ျမန္မာဘာသာစကားကို အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳၾကသည္။
ရခိုင္ဘာသာစကားႏွင့္ ျမန္မာ ဘာသာစကားသည္ အေတာ္မ်ားမ်ားတူျပီး ရ-သံ /r/ ႏွင့္ ယ-သံ /j/ အသံထြက္ကြာသည္။ ရခိုင္စာေပ အေရးအသားႏွင့္ ျမန္မာစာေပအေရး အသားသည္ ဆင္တူသည္။

ဦးေနဝင္း(မဆလ) အစုိးရက တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု (၁၄၄)မ်ဳိးရွိရာမွ (၈)မ်ဳိးၿဖဳတ္ခ်ခဲ႔ရာရုိဟင္ဂ်ာလူ မ်ဳိးကုိလည္း အစၥလာမ္ဘာသာၿဖစ္၍ၿဖဳတ္ခ်ခဲ႔ၿဖစ္သည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ နဳိင္ငံသားဥပေဒအရ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးၿဖဳတ္ခ်ၿခင္းသည္ စစ္အာဏာ ရွင္တစ္ပါတီ အစုိးရ ႏွင္႔စစအစုိးရသည္ ဘာသာေရးကုိ မုန္းတီး၊လူမ်ဳိးႏြယ္စုတုံးေအာင္ၿပဳလုပ္ခဲ႔ၿခင္းၿဖစ္ သည္ ။ ယခုဒီမုိ
က ေရစီ ထြန္းကား ေနေသာ ပါတီစုံစနစ္ေအာက္တြင္ တုိင္းရင္းသား ဆုိေသာေဝါဟရ ၏အဓိပၸါယ္ ႏွင္႔ ဥပေဒ ႏွင္႔သမုိင္းအေထာက္အထား၊လူ႕အခြင္႔အေရး အရ တုိင္းရင္းသားၿဖစ္မၿဖစ္ ၿပည္လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆုံး အၿဖတ္ေပး ရလိမ္မည္ၿဖစ္သည္။


ရည္ညႊန္းကိုးကား
၁။-(၁၈-၇-၁၉၆၁)ခုေန႔ထုတ္တပ္မေတာေခတ္ေရးစာေစာင္တြဲ(၁၂) ၊အမွတ္(၆)၊စာ(၃၂-၅၈)
၂။-(၈-၈-၁၉၆၁)ခုေန႔ထုတ္တပ္မေတာေခတ္ေရးစာေစာင္တြဲ(၁၂) ၊အမွတ္(၉)၊
၃။-(၁-၆-၁၉၆၃)ေ၃႔ထုတ္ၿမန္မာ႔အသံေသာတရွင္မဂၢဇင္း အတြဲ(၄)အမွတ္(၁၉)
၄။-စာေပဗိမာန္ထုတ္ၿမန္မာ႔စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ(၉)၁၉၆၄ ခုႏွစ္ စာမ်က္ႏွာ(၈၉)
၅။-၁၉၇၈ – ခုႏွစ္ထုတ္အထက္တန္းႏွင႔္္အလယ္တန္းၿမန္မာနဳိင္ငံပထဝီင္စာမ်က္ႏွာ(၈၆)
၆။-ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ေရစစၥၾတီရုံး`၌(၁၆-၁၂-၁၉၆၀)ေန႔တရားဝင္မွတ္ပုံတင္၍ထုတ္ေဝေသာ
ရုိဟင္ဂ်ာေခတ္သတင္းစဥ္
၇။-တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးးစုပါတီသတင္းလႊာ(ကင္းလႊတ္ခြင္႔အမွတ္-န/သ – ၀၈၅) ၊၃၁-၁၂-၁၉၈၉
၈။-ရခိုင္ရာဇ၀င္ ။ ေအာင္သာဦး
၉။-စႏၵမာလာလကၤာရ။ ရခိုင္ရာဇ၀င္သစ္ ရခိုင္သမိုင္း ၊ ၁၅ ၊ ၁၈ ရာစု
၁၀။-အေရွ႕ေတာင္အာရွရာဇ၀င္၊ ေဟာ-၁၉၅၅
၁၁။-ၿမန္မာရာဇ၀င္ (ဟာေဗး ၁၉၂၅)
၁၂။-မိတ္ဆိနာ-ေခတ္ဦး ဖုနန္-ဖန္-ပ်ဴ ႏွင့္ ရခိုင္ ယိုးဒယားသင္း ဂ်ာနယ္။
၁၃။-* ရခိုင္ဂီတ ေဒါ့ကြန္ [1]