ျမန္မာမူဆလင္သည္ ဘဂၤါလီမဟုတ္ပါ (၂)
(၉) အေလာင္းမင္းတရားလက္ထက္ ေအာက္ျပည္ေအာက္ရြာသို႔ ခ်ီတက္တုိက္ခုိက္ရာတြင္ မြန္စစ္ သူၾကီး တလပန္း ႏွင့္ျပည္ျမိဳ႕ အနီး တိုက္ခဲ့ရသည္။ မြန္တို႔ဖတ္မွ ပသီကုလား ၊ ပန္းေသး တို႔က ေျမာက္ စိန္ေျပာင္း ႏွင့္လွမ္းကာပစ္လႊတ္ ေလလွ်င္ ရဲမတ္ေတာ္ အေပါင္းတို႔ ထိပါးေသဆံုးသည္ကား မေရ တြက္ႏိုင္ေအာင္ရွိ၏။
(လက္၀ဲအေနာ္ရထာ၊ အေလာင္းဘုရား အေရးေတာ္ပံုမွတ္တမ္းမ်ား ၊စာ -၇၀) အေလာင္းမင္းတရား ရန္ကုန္ကိုေအာင္ႏိုင္ ေသာအခါ မြန္တို႔ဘက္မွ အေလာင္းမင္းတရားၾကီး ကို သစၥာခံၾကသည္။ထိုသစၥာ ခံ တပ္မ်ားထဲတြင္ တစ္ကၽြန္းသား ပသီကုလား သေဘၤာသူေဌး (၄)ဦးတုိ႔လည္း ေရႊရက္ ေငြရက္ အုပ္မ်ိဳးထည္မ်ိဳး ေသနက္လက္နက္ လက္ေဆာင္ေတာမ်ား ဆက္သ၍ သေဘၤာ၄စင္းႏွင့္ တကြ အမႈေတာ္ကိုထမ္းပါမည္ ဟု ေျခေတာ္ရင္း ခို၀င္လာ၏။
(အေလာင္းဘုရားအေရးေတာ္ပံု မွတ္တမ္း စာ ၇၇)
ဆက္လက္တုိက္ပြဲ၀င္ရန္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုထဲမွ သင့့္ေတာ္သူမ်ားကို ေသြးေသာက္ၾကီးမ်ားအျဖစ္ လိုက္ပါေစခဲ့၏။
(ကုန္းေဘာင္ ေခတ္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ပ တြဲ၊စာ ၁၈၅-၁၈၆)
ဤသည္ကား အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ကို ဘုရင္မင္းျမတ္က ယံုၾကည္စိတ္ခ်၍ ရာထူးၾကီးမ်ားေပးခဲ့ေသာ အေထာက္ အထား ပင္ ျဖစ္သည္။
ဆက္လက္၍ အေလာင္းမင္းတရားၾကီသည္ သန္လ်င္ျမိဳ႕ သို႔ခ်ီတက္တုိက္ခိုက္ျပန္ပါသည္။ သန္လ်င္ကို ေအာင္ျမင္၍ အိႏိၵယ ျပည္ မွ သေဘၤာေလးစင္း ပါစစ္သားမ်ား ကိုလည္း စစ္မႈထမ္းေစခဲ့၏။
(တြင္းသင္းတုိက္၀န္ ေရး၊အေလာင္းဘုရား အေရးေတာ္ပံုမွတ္တမ္း ၊စာ – ၂၀၃)
ယင္းသို႔ ျမန္မာဘုရင္ မြန္ဘုရင္ တုိ႔ထံတြင္ ၀င္ေရာက္အမႈထမ္းေနသူမ်ားမွာ ဘဂၤါလီမ်ား မဟုတ္ၾကပဲ ပသီ-ပန္းေသး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား သာျဖစ္ပါသည္။
(၁၀) ခရစ္သကၠရာဇ္ (၁၇၈၁-၁၈၁၈) (ေကာဇာ သကၠရာဇ္ ၁၁၄၃-၁၁၈၁) အမရပူရနန္းတည္ ဘုိးေတာ္ဦး၀ိုင္း (ပဒံုမင္း) လက္ ထက္ ပသီမ်ားအတြက္ အာပစ္ရွာ ဟိုသိႏၵိ ကို တရားသူၾကီး အျဖစ္ခန္႔ေၾကာင္း အမိန္႔ေတာ္ ျပန္တမ္းထုတ္ခဲ့ပါသည္။ (ဘိုးေတာ္ မင္းတရားၾကီး ၏ ရာဇသတ္ၾကီး (ခ) အမိန္႔ေတာ္ျပန္တမ္း ၾကီး ၊အတြဲ (၄) ၊စာ-၁၇၆) ထိုေခတ္မွာပင္ ရမၼာ ၀တီ ျမိဳ႕ ၀န္ ၊ေရႊေတာင္ သာဂသူ စာဆိုေတာ္ၾကီး ဦးႏု (ခ ) မုိဟမၼဒ္ ကာစင္ကို အိႏိၵယ ျပည္သြားေရာက္၍ သကၠဋ က်မ္း ၊ ဟိႏၵဴ က်မ္း ၊ ႏွင့္ ပသီက်မ္း မ်ားကို သယ္ယူသည္႔ အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ့ပါသည္။
(ကုန္းေဘာင္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ဒု-တြဲ၊ စာ-၁၅၇/၁၆၆)
ဘုရင္သစၥာခံ ယင္းအရာရွိၾကီးမ်ားမွာ ဘဂၤါလီမ်ားမဟုတ္ၾကပဲ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မင္းမႈထမ္းမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
(၁၀) နယ္ခ်ဲ႕ျဗိတိသွ် မ်ားျမန္မာႏိုင္ငံကို စတင္ ထိပါးလာစဥ္ ရမူးပန္း၀ါစစ္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ ယင္းစစ္ပြဲကို ျမန္မာတို႔ႏိုင္လိုက္ ၍ ရန္သူမ်ားထံမွ အေျမာက္ၾကီး ၁ လက္ ၊ ေသနက္ ၂၀၀ ေက်ာ္ ၊ ႏွင့္ စစ္ပါရီကုလား သံု႔ပန္း (၂၀၀) ေက်ာ္ ရလုိက္ပါသည္။ ယင္းသံု႔ပန္းမ်ားကို ဘုရင့္ ေနျပည္ေတာ္ ေတာင္ဘက္ (ျမစ္သားေခ်ာင္းေတာင္ဘက္ ) မွာေနရာခ်ထားေပးခဲ့သည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္မဟာ ရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊ ဒု-တြဲ၊ စာ – ၃၇၇)
ရမူးပန္း၀ါ တိုက္ပြဲ မစမီ ျမန္မာ တပ္မေတာ္မွ တပ္မႉးတပ္သားမ်ား လံွရွည္ ၊ အဲေမာင္း ၊ မ်ားကို ကိုင္၍ စစ္ေရး ျပေစခဲ့ ပါသည္။ ထိုစစ္ေရး ျပရာတြင္ တပ္ဗိုလ္ ေနမ်ိဳးဂုဏ္ နရပ္ ဘြဲ႕ ရ ခန္ဆပ္ဗိုလ္ ဦးစီးေသာ ျမင္းစီးေရး (၇၀)ေက်ာ္က ျမင္းေရး ကစား သည္ကို စစ္ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ၀န္ၾကီး သတိုးမဟာဗႏၶၶဳလ က ေရႊထီးျဖန္႔ျပီး ရႈစားေတာ္မူခဲ့သည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊ ဒု-တြဲ ၊စာ – ၃၉၂)
ယင္းခန္ဆပ္ဗိုလ္ ကို ဘၾကီးေတာ္ မင္းက ယြန္းၾကီးျပည္ ဟု ေခၚေသာ အင္ဒိုခ်ိဳင္းနားသို႔ ျမန္မာဘုရင္၏ သံကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ သံကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေစလြတ္ခဲ့ရသည္။ ယင္းခန္ဆပ္ဗိုလ္ မွာ မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္ႏွင့္သီေပါမင္း လက္ထက္ အလြန္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ၀လီခန္ ျမင္းတပ္ ဗိုလ္ ၀လီခန္ ၏ ဘခင္ျဖစ္သည္။
ဘၾကီးေတာ္က တိုင္းျပည္ႏွင့္ ဘုရင့္အေပၚ သစၥာရွိျပီး တုိက္ပြဲ ၀င္ခဲ့ၾကေသာ တပ္မေတာ္သား မ်ားကို ဂုဏ္ျပဳရာတြင္ ကုလား ပ်ိဳ ေသနက္အစုသား ၊(၁၃၀၀) ေက်ာ္တို႔အား ေဘာက္တို ေရႊပိန္၊မ်ဥ္းတို သကၠလပ္ စိမ္း၊ မ်ဥ္းရွည္ သကၠလပ္နီ၊ သကၠလပ္ စိမ္း အျဖဴဆင့္ တို႔ကို ခ်ီးျမင့္ခဲ့ပါသည္။
(ကုန္းေဘာင္ေခတ္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး၊ ဒုတိယတြဲ ၊စာ – ၄၇၇)
သာယာ၀တီ မင္း (၁၈၄၁) ခုႏွစ္တြင္ ဥကၠလာပသို႔ ခ်ီတက္တုိက္ခုိက္ရာတြင္လည္ ပသီ အေျမာက္အမႈထမ္း ၁၀၀ ေက်ာ္ပါ ၀င္ခဲ့ပါ သည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊တတိယတြဲ – စာ ၆)
မင္းတုန္းမင္း ႏွင့္ ကေနာင္မင္းသား တို႔ ေနာင္ေတာ္ ပုဂံမင္းသား ကိုျခားနားရာတြင္ ကုလားပ်ိဳ ေသနတ္အစုသား မ်ားပါ၀င္ခဲ့သည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ ၾကီး တတိယတြဲ၊ စာ – ၁၃၉)
မင္းတုန္းမင္လက္ထက္ ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ရန္ စစ္တပ္ဖြဲ႔စည္းရာတြင္ (၁)ရံျဖိဳခြင္း(၂) ရံပံုခြင္း(၃) ရဲကင္း (၄) ရဲလင္း(၅) လက္မႏွိပ္ ဟူေသာ အေျမာက္တပ္ၾကီးမ်ားတြင္ တပ္မႉး တပ္သားမ်ားမွာ ကင္းတား ကုလားပ်ိဳ ေျမတူးပသီမ်ား ပါ၀င္ၾကပါသည္။
(ဦးေမာင္ေမာင္တင္ ၊မဟာ၀ိဇၹာ ျမန္မာမင္းလက္ထက္ စာတမ္းမ်ား စာ – ၆၆ -၇၁-၇၂)
ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၂၁၅) (၁၈၅၃ ေအဒီ)ခုႏွစ္ တြင္ မင္းတုန္းမင္းၾကီး က ေျမနန္းေတာ္ ကို ထြက္ျပီး ဥပုသ္ ယူခဲ့ပါသည္။ ယင္းအခန္းအနားတြင္ မင္းမႈထမ္းမ်ားကိုလည္း ေကၽြးေမြးျပဳစုခဲ့ပါသည္။ သာသနာေရးအရ သီးျခားစားသံုးရမည္႔ အကၠပတ္ ျမင္းတပ္၊ စားထိုးျမင္းတပ္ ၊ ။၀လီခန္း ျမင္းတပ္ ၊ ကသည္းျမင္းတပ္ တုိ႔မွ ျမင္းစီးအမႈထမ္း (၇၀၀) ေက်ာ္ တို႔ကို ပုဆိုးေခါင္း ေပါင္းမ်ား ေပးလႉျပီး ဘာသာထမင္းခ်က္ျပဳတ္ ေကၽြးေမြး ေစေတာ္မူသည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊တတိယတြဲ- စာ ၁၇၀)
မင္းတုန္းမင္း လက္ထက္တြင္ နုိင္ငံတြင္းေန အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ သာသနာ႔က်င့္စဥ္ အရ အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏိုင္ရန္ ကာဘူလ္ ေမာ္လ၀ီၾကီး ကို ဓမၼသတ္ မႉးအျဖစ္ ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးခဲ့သည္။ ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၁၂၁၈) တေပါင္း လ ဆန္း ၃ရက္ ေန႔တြင္ရတနာပံု မႏၱေလးျမိဳ႕ တည္ေရးအတြက္ လူေပါင္းမ်ားစြာ ႏွင့္ ျမိဳ႕ကြက္ရွင္းရာ ဗိုလ္မင္းထင္ရာဇာ ဦးစီး ေသာ ပသီအမ်ိဳးသား (၄၀၀) ေက်ာ္ ပါ၀င္ခဲပါသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၂၁၉ ၀ါေခါင္လဆန္း ၁၂ရက္ေန႔တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႕ သို႔ မင္းေနျပည္ေတာ္ေျပာင္း ေရႊ႕ရာတြင္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုကို အစုလုိက္ ေနရာခ်ထားေပးပါသည္။ ပသီလူမ်ိဳး ဟု သတ္မွတ္ ထား ေသာ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ (၁)စစ္ကိုင္းတန္း (၂) ကန္းရိုးတန္း(၃) ေတာင္ပလူ(၄)အိုးဘုိ (၅) စၾကာ ႏြယ္ ဇင္(၆) ဂၽြန္းအေျမာက္တန္း(၇) ၀လီခန္ ရပ္(၈) တိုက္တန္းရပ္ကြက္ (၉) ကိုယ္ရံေတာ္ရပ္ (၁၀) အခ်ဳပ္တန္း ရပ္ကြက္(၁၁)ကုလားပ်ိဳ ရပ္ကြက္ စုစုေပါင္း ၁၁ရပ္ကြက္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါသည္။
ထိုရပ္ကြက္တို႔အတြက္ ဗလီေပါင္း ၂၀ ကိုလည္းသတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါသည္။ ဘုရင့္ကိုယ္ရံေတာ္ျဖစ္ေသာ ေရြးလက္ယာ တပ္သားမ်ားအတြက္ ေရႊပုႏၷက္ဗလီ တစ္လံုးေဆာက္လုပ္လႉဒါန္းခဲ့ပါသည္။ ျဗိတိသွ် နယ္ခ်ဲ႕တို႔ ယင္းဗလီကို ဖ်က္စီးခဲ့ပါသည္။
(ပသီကိုေလး၊ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ အစၥလာမ္သာသနာ အႏွစ္ ၂၀ ေျမာက္ အစၥလာမ္ ဓမၼဗိမာန္ အထူးထုတ္ စာေစာင္ ၊ စာ ၁၀၅)
ထို႔ျပင္ မင္းတုန္းမင္း တရားၾကီး က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အစၥလာမ္သာသာ၀င္မ်ား ဟဂ်္ျပဳရာတြင္ တည္းခိုႏိုင္ေရးအတြက္ မကၠာျမိဳ႕ တြင္ ေဒါင္းဇရပ္ၾကီး တစ္ေဆာင္ေဆာက္လုပ္ လႉဒါန္းခဲ့ပါသည္။ ထိုဇရပ္ၾကီး သြားေရာက္ေဆာက္လုပ္ရန္ ေနမ်ိဳး ဂုဏၰ ဘြဲ႕ ရ ခလီဖြာ သခင္ၾကီး ဦးဘိုးျမ ႏွင့္ ဟာဂ်ီ ဦးေရႊေဘာ္တို႔ကို တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာအစၥလာမ္ ဘာသာ ၀င္ မ်ား လႉဒါန္းေငြႏွင့္ လိုသမွ် ကို မင္းတရားၾကီးက စိုက္ထုတ္ လႉဒါန္းခဲပါသည္။
(ေျမတူးျမိဳ႕ ပလီထိုင္ဆရာၾကီး ဦးေရႊေတာင္ျပဳစု ေသာ လကၤာ )
သီေပါမင္းလက္ထက္ ၁၂၄၁ ခုႏွစ္ ၊ သီတင္းကၽြတ္ လကုန္ပိုင္းတြင္ တပ္ခင္းရန္ ဘုရင္က အမိန္႔ေတာ္ထုတ္ဆင့္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ ကင္းတား ကုလားပ်ိဳ ေသနက္ကိုင္ ဗိုလ္မင္းထင္ေက်ာ္သူ ႏွင့္ကင္းတာ ကုလားပ်ိဳအစု ေသနက္ ကိုင္စြဲသူ လူ ၃၅၀ တပ္တစ္တပ္ ၊စၾကာၤအေျမာက္ ဗိုလ္ဟာရွင္ ႏွင့္ အေျမာက္ အမႈထမ္း လူ(၁၁၃) တစ္တပ ္၊ မဂၤလာအေျမာက္ ဗိုလ္ဦးၾကယ္ ႏွင့္ လူ (၁၁၃) တစ္တပ ္၊ မဂၤလာအေျမာက္ ဆူးေလကုန္း ဗိုလ္ ဦးေမာင္ ႏွင့္ အမႈထမ္း လူ (၁၁၃) တစ္တပ္ မဂၤလာ အေျမာက္ ဘံုးအို ဘို ဗိုလ္ဦးေယာက္ႏွင့္ အမႈထမ္း လူ (၁၁၃) တစ္တပ္ကို စစ္အဂၤါ ခင္း ျပခဲ့ပါသည္။
(ကုန္းေဘာင္ ဆက္ မဟာ ရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊ တတိယတြဲ ၊ စာ-၅၂၄/၅၂၆)
သီေပါမင္းလက္ထက္ ေနာက္ဆံုး အဂၤလိပ္ ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ ေတာင္တြင္းၾကီး စစ္ေၾကာင္းကို အကၠပတ္ ျမင္း၀န္ ပင္လယ္ျမိဳ႕စား ၾကီး မဟာ မင္းထင္ရာဇာ (ဦးျခံဳ)က ဦးစီးခဲ့ရပါသည္။
(ကုန္းေဘာင္ဆက္ မဟာရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊ တတိယတြဲ၊စာ ၇၁၂-၇၁၅)
ယင္းသို႔ ကုန္းေဘာင္မင္း အဆက္ဆက္တြင္ ခို၀င္သစၥာ ခံ အမႈထမ္းၾကသူမ်ားမွာ ဘဂၤါလီ မ်ားမဟုတ္ၾကပဲ ျမန္မာ မြတ္ဆ လင္မ္ စစ္စစ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
ေရးသားသူ
မာင္၀တ္လံု(ေျမာင္းျမ)
အပိုင္း ၃ ကို မၾကာခင္ တင္ျပေပးပါမည္။
No comments:
Post a Comment
ေပးထားသည္႔ မွတ္ခ်က္မ်ားအား မၾကာမီ တင္ေပးပါမည္။ေခတၱေစာင္႔ဆိုင္းပါ။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္။