ေဒါက္တာေအးခ်မ္းႏွင္႔အေပါင္းပါမ်ားသို႔

by ကိုကိုလင္း (ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္)

လူႀကီးမင္း ေဒါက္တာေအးခ်မ္း တို႔က ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရးဆိုရင္ ေမာေတာင္ မေမာ ႏိုင္ပါဘူး။ ေမာရင္ေတာင္ အေမာေလးေျဖဖုိ႔ မအားႏိုင္ပါဘူး။ အားနဲ႔မာန္နဲ႔ ဇြဲေကာင္းေကာင္း ေရးေနၿပီဟယ့္။ ေရးေတာ့လဲ ဟုတ္တာေတြေရာ့၊ မဟုတ္တာ ေတြေရာ့ အငမ္းမရ ေရေတာ့ တာပါဘဲ။ သမိုင္းပညာရွင္ ျဖစ္လို႔ သူေရးတိုင္းသမိုင္းျဖစ္တယ္လို႔ အယူ၀င္ စားေနေတာ့ သာ မန္ကုသရ ခက္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
အခုလဲၾကည့္ပါအုံး၊ ဘာလဲ-သူေရးတာ – ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာကို သူကအသိအမွတ္မျပဳပါဘူးးတဲ့ ခင္ဗ်ား။ ေဒါက္တာ ေအး ခ်မ္း ခင္ဗ်ားကို ဘယ္သူဘာလဲဆိုတာ ေထာက္ခံခ်က္ေပဖို႔၊ အသိ အမွတ္ျပဳေပးဖို႔ အခြင့္အာဏာ ဘယ္သူကေပး တာလဲ၊ မသိလို႔ ပါ။ ေျပာရင္ေတာ့ ငါ့စကား ငါႏြားရ ျဖစ္ေလမလား။


ၿပီးယင္ လူမ်ိဳးႀကီး (၈)မ်ိဳးနဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုတာ ဘယ္လိုသေဘာေပါက္ရမလဲဗ်ာ။ သမိုင္းမွာ အဲဒီအတိုင္းမဟုတ္ခဲ့ေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔တေတြ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ႀကီး က်ဆုံးခဲ့ရတာ နစ္ဘယ္ ေလာက္ၾကာခဲ့ၿပီဆိုၿပီး ၀မ္းနဲမႈအခမ္းအနားေတြ က်င္းပ ေနတာတို႔၊ လြတ္ လပ္ေရးသာ ပထမ၊ လြတ္လပ္ေရးသာ ဒုတိယ၊ လြတ္လပ္ေရးသာ တတိယ၊ အခ်ဳပ္အခ်ာပိုင္ ရခိုင္နိုင္ ငံေတာ္ ဆိုၿပီး ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီနဲ႔အတူ တိုက္ပြဲေတြဆင္ႏႊဲလာတာ ခင္ဗ်ားလဲ ရန္ပုံ ေငြ ေတြ ေပေးနက်မ ဟုတ္ဘူးလား။ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔မွ နအဖ ရဲ့ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု (၁၃၅) မ်ိဳးအေၾကာင္း ဘာလို႔ထည့္ေျပာေနရပါလိမ့္။
ရွင္းရွင္းေလးေျပာရရင္ ဘယ္ျပည္နယ္မွ ဗမာႏိုင္ငံမဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ဗမာဘုရင္ေတြက သိမ္း ယူခဲ့တာမဟုတ္လား။ အဲဒီနိုင္ ငံေတြမွာ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းမက ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီေန႔ (၈) ျပည္နယ္နဲ႔ လူမ်ိဳးႀကီး (၈) မိ်ဳးကို လက္ခံတယ္ဆိုရင္ အရွိတ ရားကို လက္ခ တယ္လို႔ ေျပာရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲလိုအရွိတရားကို လက္ခံတယ္ဆိုရင္ သမိုင္းကိုထည့္စဥ္းစားစရာ လို ေသးသလား။ လိုက္နာ တယ္ဆိုရင္ တဖက္တည္းကို မွ်မွ်တတရွိေအာင္လိုက္ပါ။ မိမိလိုရာ ေရာက္ဖို႔ နအဖ တစ္ပိုင္း၊ သမိုင္းတစ္ပိုင္း မလုပ္ေကာင္းပါဘူးေလ။
ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့အာစရိ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ အစရွိတဲ့ စစ္အစိုးရကလဲ ျပည္နယ္ေတြ ခြဲထြက္ ေရးျပႆနာ ေနာက္ေၾကာင္း ေအးၿပီး၊ ေနာင္အတြက္လဲ စိတ္ခ်လက္ခ် ရွိေနႏိုင္ရန္ ျပည္နယ္ ေတြမွာ ေသြးေနာျခင္း၊ ဗမာဦးေရတိုးပြားေအာင္လုပ္ျခင္း အစရွိတာေတြ စီမံကိန္းခ်ၿပီး လုပ္ေန တာ၊ အဲဒီမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ့ သားေကာင္ျဖစ္ေနတာဘဲ။ အခုလဲ ခင္ဗ်ားတို႔က ရိုဟင္ဂ်ာေတြေနာက္ တေကာက္ေကာက္လိုက္သာေနေပ်ာ္တယ္၊ ဗမာကေလး ေတြရဲ့ အေမမျဖစ္ တဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးေလးေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား က်န္ေနေသးပါလိမ့္။ သံတြဲ အထက္ပိုင္းဆို ေျပာတဲ့ဘာသာစကား ေတာင္ ဗမာေတြ ျဖစ္ကုန္ေနၿပီေလ။




ထားပါေတာ့၊ ခင္ဗ်ားတို႔က သူ႔ကၽြန္ျဖစ္ ေသြးေႏွာခံေပ်ာ္တာကို ကၽြႏ္ုပ္စိတ္ပူလို႔ အပိုပါဘဲ။ ေျပာခ်င္တာက အရွိတရားကို လကၡံတယ္ဆိုရင္ သမိုင္းကိုထည့္မေျပာနဲ႔ ဆိုတာပါဘဲ။ ရခို္င္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရွိေနတာလဲ အရွိ တရားထဲကပါဘဲ။ သူတို႔ရဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ခင္ဗ်ားတို႔ ကန္႔ကြက္လို႔ ေမာတာဘဲ အဖက္တင္လိမ့္မယ္။
သမိုင္းေၾကာင္းအတိုင္း ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္လဲ ရွည္ရွည္ေဝးေ၀း သြားစရာမလိုပါဘူး။ ခင္ဗ်ား ရဲ့ ကိုယ္တိုင္ေရးသား ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြထဲမွာ ရခိုင္မွာ မူဆလင္တို႔ တည္ရွိေနမႈကို မဖုံးမဖိနိုင္ ေရးသားထားတာ ရွိေနတယ္ေလ။ (၈) ရာစု ေလာက္ကစၿပီး အာရပ္သေဘၤာပ်က္ ကုန္သည္ေတြကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ရခိုင္မွာ အစၥလာမ္ဘာသာ ေရာက္ရွိေန ေၾကာင္း၊ တဖန္ ဘုရင္ ေစာမြန္ လက္ထက္ကတည္းက ရခိုင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးမွာ မူဆလင္ေတြ အေရး ပါခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဒါေတြအားလုံး ခင္ဗ်ားထည့္ေရးခဲ့ၿပီဘဲ။ ဒီကေန႔ ရခိုင္မွာ ရွိေနသမွ် စစ္တေကာင္းသားေတြပါလို႔ ေျပာ မယ္ဆိုရင္ ဟိုခင္ဗ်ားေရးခဲ့တဲ့ အထက္က မူဆလင္ေတြ ဘယ္ေရာက္ေနၿပီလဲ ခင္ဗ်ားဘဲေျဖၾကည့္ေပ့ါ။
အဲဒီတုန္းက မူဆလင္ဦးေရ အနည္းငယ္သာျဖစ္တယ္လို႔ ခပ္လြယ္လြယ္ ေျဖအုန္းမလား။ ဒါဆိုရင္ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း တိူ႔ကို သမိုင္ပညာရွင္အစား ရီစရာေလးေတြ ေျပာတတ္တဲ့ လူရႊင္ေတာ္ေတြဘဲလို႔ … ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတာမရွိတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။ ဒီေမးခြန္းကို ကြ်ႏု္ပ္ ေျဖ မယ္ဗ်…မရွိတာမဆန္းပါဘူး။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီမွာ ေဒၚနီနီျမင့္ နဲ႔ ဦးေန၀င္း အနားမွာ ကပ္ပါးေနတဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔၊ ဦးေအးေက်ာ္တို႔၊ ဦးေရႊဇံတို႔ အစ ရွိတာေတြ ရွိေနလို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမတုိင္ခင္က ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲလိုရွိတာကို ခင္ဗ်ားတို႔က မလိုလားပါဘူး။ ဒါကို ခင္ဗ်ားတို႔က မရွိေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီေမးခြန္းေမးေလာက္ေအာင္ ရည္ရြယ္ၿပီး ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ လုပ္ထားတယ္။ ျမန္မာ့သမိုင္းကို မလိမ့္တပတ္လုပ္ခဲ့သမွ် ခင္ဗ်ားတို႔လက္ခ်ျဖစ္ပါတယ္ေလး။ အခုလဲၾကည့္ပါအုန္း၊ နိုင္ငံတကာသမိုင္းစာ မ်က္ႏွာမွာ ရူး ေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္လြန္းတာ။
ဒီေလာက္ကေလး သတိထားမိယင္ လူႀကီးမင္းရဲ့ အတြင္း၊ အျပင္ အႀကံအစည္အားလံုးကို သေဘာေပါက္ေလာက္ ပါတယ္ဗ်ာ။
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိယင္လဲ ကိစၥမရွိပါဘူး။ ျမန္မာပထ၀ီမွာ ရွိေနၿပီဘဲ။ ျမန္မာ ေက်ာင္းသုံး၊ အထက္ တန္း ပထ၀ီစာအုပ္ပါ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား ျပန္႔ေဝေနထိုင္ပုံ ဆိုတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံေျမပုံကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ျမန္မာ့ စြယ္စုံက်မ္း၊ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္က်မ္းေတြကို ေလ့လာ ၾကည့္ပါ။ ၁၉၆၀၊ ဂ်ဳလိုင္လထုတ္ ျမ၀တီမဂၢဇင္းကို ေလ့လာပါ။
ခင္ဗ်ားတို႔က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏွကိုလဲ ေန၀င္းေနာက္လိုက္ေကာင္းပီပီ သူ႔ေလသံအတိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးအပုပ္ခ် စြတ္ေျပာေန ေသးတယ္။ အမွန္က ဦးႏုဟာ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တာကို မွ်မွ်တတရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားတိွ႔ တေတြကို သမိုင္းမွာ မလိမ့္တပတ္လုပ္ဖို႔ ခြင့္မၿပဳခဲ့ဘူး ထင္ပါရဲ့။ ဦးနုကိုထားပါေတာ့… သမတ ေစာေရႊသိုက္ ေရာ့၊ သူ႔က်ေတာ့ ဘယ္လို ဆင္ေျခမ်ားေပးအုန္းမလဲေနာ္။
ဦးေအာင္ႀကီးကိုလဲ ခင္ဗ်ားတို႔က တစ္စုံတစ္ရာ ကဲ့ရဲ့ရအုန္းမွာဘဲ။ နိုင္ငံျခား သုေတ သီေတြ ကိုက်ေတာ့ ရခိုင့္သမိုင္း ဂဃနဏ မသိဘူးလို႔ … ခပ္ျပတ္ျပတ္ေျပာတာပါဘဲ။ ငါသာလွ်င္ အကုန္သိပါတယ္…ဆိုတဲ့လူကို မဟာလူသားပါလို႔ ဘယ္သူ႔မွအေလး မထားဒါ စဥ္းစာဖို႔ေတာ့ ေကာင္းပါၿပီ။
ရိုဟင္ဂ်ာပတ္သက္လို႔ ကမၻာ့သမိုင္းပညာရွင္ဆိုလဲ ဘာမွမသိဘူးတဲ့၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေရးေတာ့လဲ သမိုင္းလိမ္…တဲ့၊ နိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာေတာ့လဲ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္တာ…တဲ့၊ တျခားျမန္မာ့သမိုင္း ပညာရွင္ေတြက်ေတာ့လဲ ရခိုင့္သမိုင္း နားမလည္ ဘူး …တဲ့၊ အေထာက္အထား အကိုးအကားေတြ ေထာက္ျပေတာ့လဲ အေျခအျမစ္မရွိဘူးလို႔… ဆိုျပန္ေရာ့။ ကိုယ္ကလႊဲ ရင္ ဘယ္သူ႔မွမတတ္ဘူးလို႔ေျပာေနတာ တစိတ္မလြန္ ဘူးလား ခင္ဗ်ား။ ေတာ္ေတာ္ လက္ခံစ ရာေကာင္းတဲ့ ပါရမီရွင္ေတြပါဘဲ။ ဦးေအးခ်မ္း ခင္ဗ်ား… ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘယ္ေလာက္ေတာ္တဲ့၊ တတ္တဲ့ ေက်ာင္းသား ျဖစ္ခဲ့ဘူးသလဲဆိုတာ ထည့္စဥ္း စားဖို႔ မေမ့အုံးနဲ႔ေလ။
မၾကာခဏ ေျပာေျပာေနတဲ့ “ဦးနု မမွန္မကန္လုပ္ခဲ့တယ္” ဆိုတဲ့အေၾကာင္းကို ဒီတစ္ခ်ီရွင္းျပမွ ေရးေနက်သူေတြ လကၼခံရင္ ေတာင္၊ ဖတ္ေနသူေတြေတာ့ သေဘာေပါက္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ အမွန္က… ဦးနု အဲဒီလိုလုပ္ရျခင္း ဟာ သူနဲ႔ နန္းရ၀န္ အက္တလီ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့တဲ့ လြတ္လပ္ေရး စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အရ လုပ္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ဦးနုသေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးရတဲ့ စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ရဲ့အႏွစ္သာရကို အက်ဥ္းေလ့လာမယ္ဆိုရင္…ျမန္မာျပည္ လြတ္ လပ္ေရး ရယူေနတဲ့အ ခိ်န္မွာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္လို႔သတ္မွတ္တဲ့ နယ္နိမိတ္အတြင္း ေနထိုင္သူမ်ားအား လုံးဟာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား ေတြျဖစ္ၿပီး၊ ယင္းတို႔ရဲ့ အခြင့္အေရးႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္အရာတြင္ အားလုံးတန္းတူရည္တူျဖစ္ရ မယ္လို႔…ပါရွိလာတယ္။ ေလ့လာ ၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။ ခင္ဗ်ားႀကံဖန္ေရးတာေတြက်ေတာ့ ေပၚသြားႏိုင္တာကလႊဲရင္ ဗဟုသုတ အျဖစ္ေပါ့။
အထက္သေဘာပါ အခ်က္အလက္အရ ဦးနုက အရွိတရားတရပ္ကို ယတာဘူတက်က် အေကာင္အတည္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္အခ်က္တစ္ခွကိုလည္း ဆက္လက္ေျဖၾကားေပးပါမယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့… ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အေခၚအေဝၚကို ၁၉၅၀ ၀န္း က်င္က ႀကံဖန္ထြင္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့… အခ်က္ပါဘဲ။ ဟုတ္ေတာ့ဟုတ္ပါတယ္။ ၁၉၅၂ ခုေလာက္က ဒီလိုဘဲ အတိအလင္း သုံးစြဲလာခဲ့ရပါတယ္။ အသစ္ထြင္ျခင္း လံုး၀မဟုတ္ပါ၊ အေၾကာင္းမဲ့လဲ မဟုတ္ပါဘူး။
ခ်န္ႏၵရာမင္းဆက္မွသည္ ကိုလိုနီေခတ္အထိ ရခိုင္ျပည္သူေတြမွာ မည္သည္လူမ်ိဳးျဖစ္သည္ကို ေဖာ္ျပရန္ အေၾကာင္း တစ္စုံတစ္ရာေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္း မေတြ႔ရေပ။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီမွာ ေနထိုင္လ်က္ရွိတဲ့ ျပည္သူတိုင္းကို ရခိုင္လို႔ေခၚတဲ့ ေဒသကို အေျခခံတဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ လူသိမ်ားတယ္။ ဒီကေန႔အထိ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔ ျပည္သူေတြက အဲဒီအတိုင္းဘဲ သတ္မွတ္ၾက တယ္။ ရခိုင္ ဗမာ၊ ရခိုင္-မူဆလင္ စသျဖင့္ ေခၚေနတာ အားလံုးသိေနပါတယ္။
၁၉၅၂ ခုနစ္မွာဆိုရင္၊ လူမ်ိဳးစုအလိုက္အမည္ကို သီးသန္႔ေဖာ္ျပရန္ အေၾကာင္းတရားေတြ ေပၚေပါက္လာတဲ့အခါက် ေတာ့၊ ”ေမာဂ္” ေတြက ရခိုင္လူမ်ိဳး ဆိုၿပီး…အခိုင္ အမာသုံး စြဲလာေတာင္မက ရခိုင္ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ တသားတည္းပါ ဟု ေျပာဆို လာခဲ့ျပန္တယ္။ ဒီေတာ့ မူဆလင္ေတြ အေနနဲ႔ ေခါင္းကိုက္လာရတာေပါ့။ တစ္ျပည္နယ္တည္းေနသူ အခ်င္း ခ်င္း လူမ်ိဳးအေခၚအေ၀ၚ လြန္းဆြဲပြဲေၾကာင့္ ျပႆနာတက္သည္က လူမ်ိဳးေရး၊ ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ ေအးခ်မ္းသာယာေရး စတဲ့ကိစၥေတြအတြက္ ေကာင္းတာမဟုတ္။ ဤတြင္ မူဆလင္ေတြက မိမိတို့လူမိ်ဳးအတြက္ အေခၚအေဝၚတစ္ရပ္ကို ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ အပူတ ျပင္း ရွာေဖြ သတ္မွတ္ ေပးရ တာေပါ့ဗ်ာ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အဆန္းထြင္ျခင္းမ ဟုတ္ပါ။ ဒီနာမည္နဲ႕ လူမ်ိဳး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ ေကာ့စ္ဘဇား ျပည္ နယ္မွာလဲ ၈၀% ရွိေနပါေသးတယ္။ ေမာဂ္ ေတြဟာ စစ္တေကာင္း၊ ဘန္ေဒါေဘာန္ နဲ႔ ေကာ့စ္ဘဇား ဘင္ဂါလီေတြၾကားမွာ ရခိုင္ ဆိုၿပီး မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္နိုင္ခဲ့သလို႔၊ ဒီလူမ်ိဳးဘဲ ရန္ဂါမာတီမွာ ”မာရာ” ဆိုၿပီး ရပ္တည္ေနနိုင္တယ္။ ျပႆနာတစ္စုံတစ္ ရာမရွိ။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ စစ္တေကာင္း သားေတြ မွန္တယ္ထားပါေတာ့၊ သူတို႔က ျမန္မာျပည္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာပါလို႔ေခၚေနေတာ ဘာထူး ဆန္းလို႔လဲ၊ ခင္ဗ်ား ဘာ လက္မခံစရာရွိေသးလဲဗ်ာ။ ဒီလိုလူမ်ိဳး တူ နံမယ္ျခားေတြ ကမၻာေပၚမွာ ေရတြက္လို႔မကုန္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အနီးတ၀ိုက္ မွာေတာင္ အမ်ားႀကီး လက္ညိဳးထိုးျပႏိုင္ တာ ေတြ ရွိပါတယ္ဗ်ာ။
အဲဒီအေၾကာင္းကို ပုံႀကီးခ်ဲ႕ကာ ဂ်ပိုးေလးကို လိပ္ႀကီးပါလို႔ ေျပာေနၾကတာ မဟုတ္ဘူးလား။ အမွန္က အဲဒီအေခၚအေဝၚ ”ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုတာ သူမ်ားေျပာသလို အသစ္ထြင္ျခင္း လုံး၀ မဟုတ္။ မူဆလင္တို႔က မူရင္းေဒသအမည္ကို ယင္းတို႔ ေခၚ ေနက် ေလသံအတိုင္း ထုတ္ေဖာ္ သုံးစြဲ ၿခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေခၚအေဝၚဟာ ရခိုင္ဆိုတဲ့ ဗမာအသံထြက္ စကားလုံးရဲ့ ဆင္႔ပြားျဖစ္ တယ္ဆိုတာ ဦးေအးခ်မ္းတို႔ ေကာင္းေကာင္းႀကီး သိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီနာမည္ၾကားတိုင္း သူတို႔အား လုံး ဗိုက္ေအာင့္လာၿပီး ၀မ္းသြားေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေအးခ်မ္း ခင္ဗ်ား ကၽြႏ္ုပ္နဲ႔ အျပန္အလွန္ေရးတုန္းက ဒီလိုဘဲ ၀န္ခံထားဘူး ပါတယ္။ ေမ့လိမ့္မယ္ မထင္ပါဘူး။ စာ ရွည္မွာစိုးလို႔ ထည့္မေရးပါဘူး။

                                              (ဒုတိယ ပိုင္း)
ေဒါက္ခ်မ္းတို႔ လုပ္လိုက္ရင္ ဒီအတိုင္းခ်ည္းဘဲ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လာလည္တုန္းကလဲ ေတြ႔ခ်င္ ပါတယ္ဆိုတာနဲ႔ လစ္ ေတာ့တာ ပါဘဲ။ အဲဒီတုန္းက ေတြ႔ဖို႔ေကာင္းပါတယ္ဗ်ာ။
သူေရးတိုင္း စစ္တေကာင္းသားေတြဆိုတာ မပါလိုမျဖစ္ဘူး။ အဲဒါလဲရွင္းျပပါမယ္ခင္ဗ်ား။ ဒီလို ပါ…ေရွ႕ ရခိုင္မင္းဆက္ မ်ားကေန အိႏိၵယအင္ပါယာရွင္ ေအာ္ရန္ဇစ္ သိမ္းပိုက္ခဲ့တဲ့ ၁၆၆၆ ခုအထိ စစ္တေကာင္းဟာ ရခိုင္လက္ေအာက္ခံေဒ သ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရင္ေစာမြန္လက္ထက္က ဘဂၤလား (၁၂) ၿမိဳ႕ကို စူလတန္ဘုရင္ ထံေပးလိုက္ ရေသာ္ လည္း ဘဲ၊ မင္းဘေစာျဖဴ လက္ထက္က်ေတာ့ ျပန္လည္ရယူခဲ့ပါတယ္။ စစ္တေကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကလည္း ရခိုင္ခ်ႏၵရာမ်ား လက္ေအာက္ခံေတြျဖစ္ၿပီး ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ေတြကဘဲ ေပၚတူဂီ ေတြကိုေပး၊ ကၽြန္လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ကိုင္ေစခဲ့ တယ္။ ဒီေတာ့ စစ္တေကာင္းဟာ ရခိုင္ရဲ့ အစိတ္ အပိုင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ ရခိုင္ရာဇာ၀င္လာ အခ်က္အလက္ကို ေစာဒက မတက္နိုင္ပါ။
စစ္တေကာင္းဟာ ရခိုင္ရဲ့အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္အျဖစ္ တည္ရွိေနဆဲကာလတေလွ်ာက္ ရွည္ လ်ား ႀကီးက်ယ္တဲ့ ပင္ လယ္ဆိပ္ကမ္းေၾကာင့္ အက်ိဳးစီးပြားအလြန္ျဖစ္ထြန္းကာ စီးပြားအခ်က္ အခ်ာအျဖစ္ ကမၻာေက်ာ္ၾကားခဲ့ရတယ္။ အထူး သျဖင့္ ေရေၾကာင္းသြား အာရပ္ကုန္သည္ မ်ားအဖို႔ စီပြားျမဴဆြယ္ရာလည္းျဖစ္၊ ပင္လယ္အထပ္ထပ္ကို ရက္ေပါင္းမ်ား စြာ ျဖတ္သန္း လာရတဲ့အတြက္ နားခိုရာေဒသလဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ နကိုယ္က မင္းေစာမြန္ ပင့္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဘဂၤလား စစ္တပ္ (၅) ေသာင္းနဲ႔ ယင္းတို႔ရဲ့မိသားစုေတြ အေျခက်ေနထိုင္လ်က္ရွိတဲ့ ရခိုင္ဟာ အာရပ္ကုန္သည္ေတြရဲ့ ေစ်း ကြက္ျဖစ္လာတာက တစ္ေၾကာင္း၊ အိႏိၵယကၽြန္းဆြယ္တစ္ခုလုံး မူဆလင္တို႔လက္ေအာက္ က်ေရာက္ရာကေန ဂိုအား ဘဂၤလားနယ္အထိ အစၥလာမ္ ဘာသာက လႊမ္းမိုးလာတာက တစ္ေၾကာင္း၊ ဒီလိုအခ်က္အလက္မ်ားေၾကာင္း ကုလာ တန္းျမစ္ အေနာက္ဖက္ကမ္းမွ သည္ စစ္တေကာင္းနယ္တစ္ခုလုံး အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ေတြ ျပန္႔ႏွံ႔ ေန လာခဲ့တယ္ဆို ရင္ သိပ္အံ့ၾသစရာ မဟုတ္ေပ။
၁၆၆၆ ခု၊ စစ္တေကာင္းေဒသကို အိႏိၵယအင္ပါယာထဲ အၿပီးသိမ္းသြင္းခံရတဲ့ေနာက္ ရခိုင္ျပည္ သူေတြအခ်င္းခ်င္း ေခတၱ သူစိမ္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ရတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ၁၇၈၄ မွာ က်န္တဲ့ ရခိုင္အစိတ္အပိုင္းကို ဗမာျပည္ထဲသိမ္း သြင္းလိုက္တဲ့ တိုက္ပြဲဒဏ္နဲ႔ ဗမာစစ္တပ္မ်ားရဲ့ ႏွိပ္ကြပ္ မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္သူေတြဟာ ၿဗိတိသွ်အပိုင္ စစ္တ ေကာင္းနယ္ထဲ အစု လိုက္အျပံဳလိုက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့အတြက္ အခ်င္းခ်င္းျပန္လည္ အခ်ိတ္ အဆက္ျဖစ္ လာရတယ္။
၁၈၂၃ ခု ၿဗိတိသွ်ေတြက ရခိုင္ကို သိမ္းယူၿပီးေနာက္ပိုင္း အားလုံး ယင္းတို႔လက္ ေအာက္ ခံျဖစ္သြားေတာ့ တစ္နိုင္ငံ တည္း ျဖစ္သြားျပန္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရတဲ့ ၁၉၄၈ ခုအထိ ဒီလိုဘဲ တစ္ခုတည္းေသာ နိုင္ငံသား ေတြအျဖစ္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိခဲ့ၾကတာပါဘဲ။
စစ္တေကာင္းနယ္ကို အိႏိၵယအင္ပါယာရွင္က သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ ထိုေဒသအတြင္း မိမိရခိုင္နိုင္ငံကို သစၥာရွိသူ မ်ား၊ ခ်စ္ျမတ္နိုးသူမ်ား ေျမာက္မ်ားစြာ ရွိေနမည္မွာ သဘာ၀ သာျဖစ္ၿပီး သံသယမရွိေကာင္းေပ။ ထို႕အျပင္ ဗမာစစ္ တပ္တို႔ရဲ့ ႏွိပ္ကြပ္မႈဒဏ္ေၾကာင့္ မိမိအိုးအိမ္ေျမကို စြန္႔ကာ ထြက္ေျပးခဲ့သူေတြလည္း ရွိေနေသးတယ္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ လူမ်ား၊ ရခိုင္ကို အဂၤလိပ္ေတြ သိမ္းပိုက္တဲ့ေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္မထဲ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ ေနထိုင္ လ်က္ရွိၾကတယ္။ ဒီလိုအျဖစ္အပ်က္ကို ကိုးကားၿပီး ဦးေအးခ်မ္းတို႔က ၿဗိတိသွ်ေခတ္က အိႏၵိယကေန လယ္ယာလုပ္ငန္းအတြက္ ေခၚ လာခဲ့တဲ့ လယ္သမားအခ်ိဳ႕နဲ႔ ရာသီ အလိုက္အလုပ္ရွာေဖြရင္း ေရာက္လာတတ္တဲ့ အလုပ္သမားအခ်ိဳ႕ကို အေၾကာင္း ျပဳရင္း ရခိုင္ျပည္ဖြား ေဒသခံအရင္း အခ်ာေတြကိုေတာင္ ေရာေႏွာၿပီး ”ကိုလိုနီေခတ္မွာ စစ္တေကာင္းသားေတြ ၀င္ ေရာက္ေနထိုင္လ်က္ရွိတယ္၊ ရခိုင္တိုင္းရင္း သားမဟုတ္ဘူး” အစရွိသလို လွ်ာအရိုးမရွိတိုင္း ဇြတ္ေျပာေတာ့ဒါပါဘဲ။ ဒီေနရာမွာ တဆက္ တည္း တင္ျပမယ္ဆိုရင္ ဟိုတုန္းက စစ္တေကာင္းကို အိႏိၵယထဲသိမ္းပိုက္တုန္းကေရာ့ ဗမာစစ္တပ္ ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့သူမ်ားထဲမွာပါ ရိုဟင္ဂ်ာနည္းတူ ေမာဂ္ေတြလဲပါခဲ့တယ္။ ယင္းတို႔အထဲမွာ လူမ်ိဳးႏွစ္ခုစလုံး အဂၤ လိပ္ေခတ္က်ျပန္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္ထဲ ျပန္၀င္ေနထိုင္လ်က္ရွိ ခဲ့တယ္။ ဒီေနရာမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဆိုရင္ လွဳိက္လွိဳက္ လွဲလွဲႀကိဳဆိုမႈမ်ားျပဳၾကၿပီး၊ မူဆလင္ ေတြက် ေတာ့ မတရား၀င္လာသူေတြပါလို႔ ေျပာဆိုေနတာပါဗ်ာ။
ဦးေအးခ်မ္းတို႕ လူမ်ိဳးးအစြန္႔ေရာက္ေတြကို ေမးရအုန္းမယ္။ အခု နအဖ၊ န၀တအစိုးရက ရခိုင္ ကို ဆက္လက္ကိုလိုနီ လုပ္ထားၿပီး ဗမာေတြကို ရခိုင္ျပည္ အတြင္းေျပာင္း ေရႊ႕ ေနထိုင္ လ်က္ရွိေစတယ္။ ဆိုပါေတာ့ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ရခိုင္လြတ္ ေျမာက္လာၿပီးဆိုရင္ အခုေျပာင္း ေရႊ႕ခိုင္းတဲ့ ဗမာေတြကို ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲလို႔။
အမွန္ကေတာ့ စစ္တေကာင္းသားဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်န္တဲ့ရခိုင္ျပည္အစိတ္အပိုင္းထဲက လူ
ဘဲျဖစဲျဖစ္ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ေတြပါ ဘဲ။ သမိုင္းေၾကာင္းအရဘဲၾကည့္မလား၊ လူမႈရႈေဒါင့္ ကဘဲၾကည့္မလား၊ ဥပေဒအရဘဲၾကည့္မလား၊ ဘယ္ဘက္ ကဘဲၾကည့္ ၾကည့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကန္႔ကြက္ေနျခင္းဟာ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းတို႔ရဲ့ စိတ္အာသီသကို ေခတၱေက်နပ္မႈ ေပး ေနနိုင္ရုံက လြဲၿပီး အဓိပၸါယ္မဲ့တဲ့၊ ယုတၱိမထန္တဲ့ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္ လုပ္ရပ္ သာျဖစ္ပါေၾကာင္း ေထာက္ျပ လိုပါတယ္။
ဒီေန႔ ရခိုင္၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ မြန္၊ ရွမ္း ေတြဟာ ဗမာေတြနဲ႔ Indigenous ျဖစ္ေနနိုင္တယ္ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာကို ကန္႔ ကြက္တာက်ေတာ့ မ်က္ကန္႔မ်ိဳးခ်စ္၀ါဒီ နဲ႔ အမ်ားတကာေျပာေနတဲ့ မဟာလူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒီပါလို႔ ဆိုရမွာပါ။
သူတပါးအေၾကာင္းကို အခ်ိန္ကုန္၊ လူပမ္းၿပီး ေျပာေနျခင္းထက္ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္ သတိထားဖို႔လိုပါတယ္။ သူ မ်ားေရး တဲ့ဟာေတြကို သမိုင္းလိမ္၊ လံၾကဳပ္သမိုင္း အစရွိသလိုနဲ႔ သူခိုးကလူလိုဟစ္ေနျခင္းထက္ ကိုယ္ေရးတဲ့ဟာ က်ေတာ့ လုံသလား၊ ေရွ႕ေနာက္လံုသလား၊ ကိုယ့္အဆင့္နဲ႔ ေအာက္တန္းမ်ားက်ေနသလား ဆိုတာကို တစ္ခ်က္ ဆန္းစစ္၊ ဆင္ျခင္ဖို႔ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။
အထက္က ကြ်ႏ္ုပ္ေျပာျပသလို ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ မရွိပါဘူးလို႔ ေျပာဆိုေနတဲ့ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းကဘဲ ကၽြႏ္ုပ္ဆီမွာ အဲဒီအသုံးအႏႈန္းဟာ ရခိုင္အစားသုံးတဲ့ Bengali Colloquial ျဖစ္တယ္လို႔ ၀န္ခံခဲ့ဒါရွိပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက အဲဒီရခိုင္ ဆိုတာဘယ္ သူလဲ…ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ဆက္မေမးျဖစ္ခဲ့ပါ။ ဒီကေန႔ ကၽြႏု္ပ္ထပ္ေမးပါရေစ။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္းခင္ဗ်ား… ရခိုင္ဆိုတာ ဘယ္သူလဲ။ ရခိုင္ဆိုတဲ့ အေခၚအေ၀ၚကို ဘယ္အခ်ိန္က ဘာကိုအေျခခံၿပီး စသံုးေနၾကတာလဲ ခင္ဗ်ား။
ခင္ဗ်ားက ရခိုင္ဆိုတာ ရကၡ၊ ရကိၡတ အစရွိတဲ့စကားလုံးေတြက ဆင္းသက္တယ္လို႔ ေျဖၾကား မယ္မဟုတ္လား။ တဖန္ အဲဒီ အသုံးအႏႈန္းဟာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဆက္ႏြယ္လ်က္ရွိတယ္လို႔လဲ ေျပာမွာဘဲမဟုတ္ပါလား။ ဒီလိုသာမွန္ယင္ ရခိုင္ေဒ သအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ ထြန္းကား လာတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီး ဒီအသုံးအႏႈန္း သေႏၱတည္လာခဲ့တယ္လို႔ သုံးသပ္ရမွာပါ။ ထိုအ ခ်ိန္ကစၿပီး ထိုေဒသအတြင္းေနထိုင္သူေတြဟာ ရခိုင္ေတြပါဘဲ။ အဲဒီလူေတြဟာ ဘယ္သူ ေတြလဲဆိုတာ သုံးသပ္ရ ေအာင္လားဗ်ာ။
(၁၁) ရာစုေလာက္က မြန္ဂိုလိုက္အႏြယ္၀င္၊ တီဗက္တို-ျမန္မာ အုပ္စုတစ္ခုက ေဝသာလီ (Veshali) ကို ၀င္ေရာက္ သိမ္း ပိုက္ျခင္းမျပဳမီ အထိ ေဝသာလီနန္းေတာ္ဟာ ဟိႏၵဴမင္းဆက္ ခ်ႏၵရား အုပ္စိုးတဲ့ နိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ေဝသာလီနိုင္ ငံသားေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္လင့္ကစား အာရီယန္ေတြဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးရင္ အဲဒီလူေတြဟာ ဘဂၤလား နယ္က ျပည္သူမ်ားနဲ႔အတူတူ ျဖစ္ပါတယ္လို႕ အထင္ကရ သမိုင္းဆရာႀကီး တစ္ပါးက ရွင္းရွင္း လင္းလင္းဘဲ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ဆိုတာ အဲဒီလူေတြသာလွ်င္ျဖစ္ၿပီး မြန္ဂိုလိုက္နဲ႔ ဒီအေခၚအေဝၚ ဘယ္လို႔မွ မသက္ဆိုင္ ႏိုင္ပါ။ ၿပီးရင္း မြန္ဂိုလိုက္ေတြဟာ ရခိုင္ျပည္သား၊ ရခိုင္ လူမ်ိဳးအစစ္အမွန္ မဟုတ္သလို၊ အဲဒီလူအုပ္စုက ရခိုင္ျပည္မွာ ေနာက္ဆုံး ၀င္ေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သူေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
မိမိကိုယ္ကို သာကီမ်ဳိးႏြယ္ အာရီယန္ေတြပါလို႔ ေျပာလိုကေျပာ၊ တဖန္ မြန္ဂိုလိုက္တဲ့၊ ေဟာ့… ေတာ္ၾကာျဖစ္ျပန္ၿပီး မြန္ဂို-အာရီယာန္… တဲ့။ အစက ဒီလူေတြက Arakaness ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို ေဝးေဝးကေရွာင္တယ္၊ ခုက်ေတာ့လဲ ျဖစ္ျပန္ၿပီး Arakaness ရခိုင္တဲ့။ ေခတ္အလိုက္ရွာေတြ႕တဲ့ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ားနဲ႔အညီ အေျပာင္းအလဲေတာ္ ေတာ္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ပုတ္သင္ညိုႀကီးေတြပါလားလို႔။ သမိုင္းမွာ ႏွစ္ေပါက္တစ္ေပါက္ ေတာ္ေတာ္ ရိုက္တတ္ပါတယ္။
အခုလဲဘဲ ကၽြႏ္ုပ္ဆီက စာကိုဖတ္ၿပီဆိုရင္ ယင္းတို႔၀သီအတိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးလာလိမ့္မယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဒီပုဂၢိဳလ္ ေတြက ပိုင္ရွင္အကြယ္မွာ ပစၥည္း တစ္ခုခု သယ္ယူေနတုန္း ရုတ္တရက္ ပိုင္ရွင္နဲ႔တိုးေတာ့ ေခ်ာက္ခ်ားတုန္လႈပ္တတ္ သလို ရိုဟင္ ဂ်ာဆိုတဲ့ စကားလုံးၾကားရတိုင္း ရခိုင္ဆိုတဲ့ အေခၚအေဝၚေလးအတြက္ ရက္တက္မေအး ျဖစ္တတ္တာ မို႔လို႕ပါ။ ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းခင္ဗ်ား သမိုင္းဘယ္လိုလဲျဖစ္ျဖစ္၊ လက္ရွိ ရခိုင္ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔တေတြ ကန္႔ကြက္ရန္မရွိပါ။ အဲေလာက္ႀကီးလဲ စိတ္မပူပါနဲ႔။ လူမ်ိဳးႏွစ္မ်ိဳး အတူတူရပ္တည္ေရးကို ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လက္ခံၿမဲ လက္ခံပါတယ္။
တဖက္ကလဲ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေနနဲ႔ အခုလို မိမိတို႕လူမ်ိဳးတစ္ခုလုံးကို ကမၻာ့အလယ္မွာ ဂုဏ္သိကၡာမဲ့ေစတဲ့အထိ အရွက္ခြဲ ေစျခင္းကို လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမယ္ဆိုရင္ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဒီထက္မက ခံရဖို႔ဘဲရွိပါတယ္။ အခုလဲၾကည့္ပါ အုံး…ယင္းတို႔ေၾကာင့္ မိတကြဲ၊ ဖတကြဲ၊ အိုးအိမ္မဲ့၊ နိုင္ငံမဲ့ လူတန္းစားတစ္ရပ္အျဖစ္ ကမၻာ့ေနရာအႏွံ႔ ဘယ္ေလာက္ ဒုကၡေရာက္ ရၿပီလဲ။ ဒီထက္ရွက္ စရာ၊ ဒီထက္ေအာက္တန္းက်စရာ ေနာက္ထပ္ဘယ္လိုမ်ား ျဖစ္ေစ ခ်င္ပါလိမ့္။
ေဒါက္တာေအးေက်ာ္ေၾကာင့္ ၁၉၇၈၊ ၇၉ ခု-နဂါးမင္းစစ္ဆင္းေရးကာလ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အျပစ္မဲ့၊ အားကိုးရာမဲ့ ကၽြႏ္ုပ္ တို႔ ရဲ့ မိဘေမာင္ႏွမ၊ အရြယ္မမယ္ ခေလးသူငယ္ေလးေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိခဲ့ၿပီလဲ။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္မွာ ယင္းတို႔ သတ္ခဲ့ လို႕ ဘယ္ေလာက္ ေသခဲ့ရၿပီလဲ။ ၁၇၈၄ ခု ဗမာဘုရင္ကို ဖိတ္ေခၚ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ဘယ္ေလာက္သတ္ခိုင္းခဲ့သလဲ။ အဲဒါေတြ အရုပ္ဆိုး အက်ဥ္းတန္၊ မ်က္၀ါးထင္ထင္ သာဓကေတြပါဘဲ။ ေျပာရရင္ေတာ့ ဘယ္လို႔မွ သင္ပုန္းေက်စရာ မရွိပါဘူး။
မိမိတို႔နယ္ေျမလဲယူ၊ လူလဲသတ္၊ သမိုင္းကိုျငင္း၊ တစ္မ်ိဳးလံုးနီးပါးေမာင္းထုတ္ အဲေလာက္ႀကီး နဲ႔ေတာင္ ဒီလူေတြ ရပ္ တန္႔ဖို႔ အေနအထားမရွိပါဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆို လူမ်ိဳးတစ္ခုလံုးကို မ်ိဳးျဖဳတ္သည္အထိ သုတ္သင္ေခ်မုန္းၿပီး၊ ယင္းတို႔ ဂုတ္ေသြးနဲ႔ ေရမခ်ိဳးႏိုင္သမွ် ဒီလူေတြေက်နပ္လိမ့္မယ္မဟုတ္။ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ထိေတြ႔ခံစားေနရတာကို ေနစဥ္ၾကားသိ ေနရတာေတာင္၊ သင္းတို႔ကဘဲအျပန္ သင္းတို႔လူေတြကိုသတ္ေနတယ္၊ ဘုရားေက်ာင္း ကန္ေတြ ဖ်က္ဆီးေနတယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေစာ္ကားေနတယ္ အစရွိသလို အရွက္မရွိ ေျပာင္းျပန္ေစာက္ထိုး ၀ါဒျဖန္႔ေရးေတာ့တာပါဘဲ။ ရခိုင္အမ်ိဳးသားတစ္ရပ္လံုးမက၊ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ က်န္တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြကိုေတာင္ ေသြးဆူေအာင္ လုပ္ေဆာင္လို တဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈေပါ့။
ေဒါက္တာေအးခ်မ္းခင္ဗ်ား…နည္းပညာနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းက အထြ႗္အထိပ္ေရာက္ ေနတဲ့ အခုလိုအေျခအေန မွာ အဲဒီေဒသရဲ့ အေျခအေနကို မသိနားမလည္တဲ့ လူတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေခတၱ အရူးလုပ္ေကာင္းလုပ္ႏိုင္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ မွာ လက္ရွိ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ NGO ေတြနဲ႔၊ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီရွိေနၿပီဘဲ။ ကိုယ့္လူ မ်ိဳး၊ ကိုယ့္ဘာသာ အမ်ိဳးသမီးေတြေတာင္ တရား၀င္လက္ထပ္ခြင့္ရဖို႔ ဘယ္ေလာက္ခက္ေနတယ္၊ လူငယ္တို႕ဘာ၀ အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ေရးႀကိဳက္ ေရးေၾကာင့္ အေရးယူခံေနရတဲ့ ဘ၀၊ ဗုဒၶဘာသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးေလးေတြကို ထိဖို႔မေျပာ နဲ႔၊ ၾကည့္၀ံ့ပါ့မလားဗ်ာ။ ကိုယ္ဗလီ ေက်ာင္းကိုယ္ မထိန္းရ၊ အသစ္ေဆာက္ဖို႔မေျပာနဲ႔ ျပဳျပင္ဖာထည့္တယ္ဆိုၿပီး ဖမ္း ဆီးအေရးယူခံေနတဲ့ ဘ၀၊ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းကန္ဆီ ေမာ့ၾကည့္ရဲပါ့မလားဗ်ာ။ ပညာရွင္ေတြပါဆိုၿပီး အဲဒီ ေလာက္အထိလဲ ေအာက္တန္းက်ဖို႔၊ အယူသည္းဖို႔မေကာင္း ပါဘူးဗ်ာ။ ဒီလိုမမွန္အေရး အသားေၾကာင့္ ထင္ပါရဲ့၊ ႏိုင္ငံ ေရးမွာ ေဇာက္ထိုးေျဗာင္းျပန္ နာမည္ႀကီးေနတာဗ်ာ။
တစ္ခ်ိဳ႕ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ ညီအစ္ကိုေတြကလဲ ကၽြႏ္ုပ္ဒီလိုေရးသားေခ်ပေနတာေၾကာင့္ လူမ်ိဳး ႏွစ္မ်ိဳးၾကား ပိုမိုတင္းမာလာမယ္ လို႕ စိုးရိမ္ၿပီး ထင္ေၾကးေတြ ေရးလာပါတယ္။ ကၽြႏ္ုပ္အေရး အသားေတြက ေခ်ပခ်က္ေတြပါ။ ဒီလိုေရးလို႔ သူတို႕ကို အ က်ိဳးသက္ေရာက္မယ္လို႔ မထင္မွတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ယင္းတို႔ေရးသားခ်က္ေတြကို အမွန္လို႔ထင္ေနတဲ့ တျခားလူ ေတြ မွန္တာေတြကို ေတြးေတာ့ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ေလ့လာႏိုင္ရန္၊ အျခား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ resources ေတြကိုလဲ ေလ့လာရန္ ရည္ ရြယ္ၿပီး ေရးသားေခ်ပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္စိတ္ေကာင္းရွိတဲ့၊ တရားမွ်တၿပီး ေခါင္းေဆာင္ ေကာင္းပီသတဲ့ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြက ကၽြႏ္ုပ္အေရးအသားကိုဖတ္ျပီး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မွာ သိပါ တယ္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ကၽြႏ္ုပ္အေရး အသားေတြက တိုက္ခိုက္စာ မဟုတ္ဘဲ၊ ေခ်ပခ်က္ျဖစ္တာကို သိေနယင္ေတာ့ သီးခံခြင့္လႊတ္လိမ့္မယ္လို႔ ေလးေလးနက္နက္ ယံုၾကည္ပါတယ္။
သမိုင္းတေလ်ာက္ အတူတကြေနထိုင္လာၾကတဲ့ ညီအစ္ကိုလူမ်ိဳး နစ္မ်ိဳးၾကား ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးမႈ၊ ရိုေသေလးစားမႈ၊ ၿငိမ္း ခ်မ္းစြာ အတူတကြပူးေပါင္းေနထိုင္မႈ အစရွိတာေတြကို ကၽြႏ္ုပ္မ လိုလားသည္မဟုတ္ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း မိမိတို႔ရဲ့ အ သက္အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္းတို႔ ရဲ့လုံျခဳံမႈ၊ ဘာသာဓေလ့ ယဉ္ေက်းမႈ ထုံးထမ္းအစဥ္အလာတို႔ရဲ့ အကာအကြယ္ကို ေထာက္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေနျဖင့္ သတိလစ္လပ္မေနသင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။
ေလးစားလ်က္၊
ကိုကိုလင္း
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္
၃၁၊ ၾသဂုတ္၊ ၂၀၁၁