ၿပီးခဲ့တဲ့တႏွစ္အတြင္း ကမၻာအ၀ွမ္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ သိသိသာသာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲ လာတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ေျပာပါ တယ္။ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္ေနက် အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အခုႏွစ္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန တိုးတက္မႈရိွတယ္ဆိုတာကိုေဖာ္ျပေပမဲ့ စိုးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြ ရိွေနတုန္းပဲဆိုတာကိုလည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ထုတ္ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာပါ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္ကိုေတာ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ဆက္ေပးပါမယ္။
ျမန္မာႏို္င္ငံဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြရိွလာရာကေန အခု သမၼတဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရသစ္တတ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အစပ်ိဳးလာတာနဲ႔အတူ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြလည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ ရိွလာတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာ ခ်ီးက်ဳးထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ဟာ ျမန္မာအပါအ၀င္ ကမၻာေနရာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြအတြက္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္ေစတဲ့ ႏွစ္တႏွစ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကလင္တန္က မေန႔က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာသြားပါတယ္။
“အခုသိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ဒီႏွစ္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ႐ုန္းကန္ခဲ့ၾကရသူတုိင္းအတြက္ အုတ္ေအာ္ေသာင္းနင္းႏုိင္လွတဲ့ႏွစ္ျဖစ္သလို အမွတ္ရစရာ ထူးျခားလွတဲ့ႏွစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ေတာ္လွန္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ကအစ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြအဆံုး မၾကာေသးမီက သတင္းမီဒီယာ ေခါင္းႀကီးေတြမွာ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ အမ်ဳိးသားေတြေရာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ လူတုိင္း တန္းတူအခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္ကို ျပတ္ျပတ္သားသား ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏို္င္ငံထဲမွာ အခုႏွစ္အတြင္း သိသာထင္ရွားတဲ့ တိုးတက္မႈေတြကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ေပၚလာၿပီး လႊတ္ေတာ္ထဲ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳလာတာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္ႏုိင္ေအာင္ ဥပေဒျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ၊ ရာနဲ႔ခ်ီ တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးတာ၊ စာေပဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္မႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပး လာတာ၊ အတိုက္အခံ အျမင္ကဲြျပားသူေတြရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ေဖာ္ျပႏိုင္ေအာင္ လြတ္လပ္ခြင့္ အခ်ိဳ႕ ေပးတာ၊ ႏိုင္ငံသားေတြ ျပည္တြင္းျပည္ပသြားလာႏိုင္ေအာင္ ကန္႔သတ္မႈ အခ်ိဳ႕ ေျဖေလွ်ာ့ေပး တာ ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာရပ္ေတြ စိုးရိမ္စရာေတြေတာ့ က်န္ေနဆဲပဲလို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း အခုလို အားတတ္စရာ တိုးတက္မႈ အေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ရေပမဲ့လည္း လုပ္ေဆာင္စရာေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား က်န္ေနေသးတယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အလုပ္သမားေရးရာ အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Michale Posner က မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေျပာခဲ့သလိုပဲ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ အားတက္စရာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အေတာ္ မ်ားမ်ားရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အေတာ္လည္း က်န္ပါေသးတယ္။ ဒီအထဲမွာေတာ့ က်န္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ဖို႔ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေဒသေတြက အၾကမ္းဖက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ဖို႔ကိစၥေတြ ရိွပါတယ္။ လာမယ့္ႏွစ္အတြင္း ဒီကိစၥရပ္ေတြမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲ မႈေတြ လုပ္သြားႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီး အားေပးသြားမွာပါ။”
တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေဒသေတြမွာ စစ္ဆင္တို္က္ခိုက္္မႈေတြေၾကာင့္ အရပ္သားျပည္သူေတြ အသက္ ဆံုးရံႈးရတာ၊ ေက်းရြာေတြ အတင္း အဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႕ခံရတာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားခံရတာ အစရွိတဲ့ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပပါတယ္။ အက်ဥ္းသားေတြကို စစ္ဆင္ေရးမွာ အသံုးျပဳတာေတြကိုလည္း ေ၀ဖန္ထားပါတယ္။ ဒီလို သတ္ျဖတ္မႈေတြ ညႇင္းပမ္း ႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ လိင္ေစာ္ကားမႈေတြမွာ အစိုးရရဲ႕ လံုၿခံဳေရးတပ္က ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈရိွေနတယ္လို႔ အျပစ္တင္ပါတယ္။
အရပ္ဘက္ လႈပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ ဆက္ရိွေန တာေတြအျပင္ ေထာင္ေတြအတြင္း အေျခအေနေတြဟာလည္း ဆိုး၀ါးေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အရင္လိုေတာ့မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အစိုးရအေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးအရထိမ္းသိမ္းထားသူမ်ားဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ လက္ခံေဆြးေႏြးစကားေျပာတာမ်ိဳးေတြေတာ့ ရိွလာၿပီ လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
အခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေနသူေတြအေပၚ အစိုးရအာဏာပိုင္ေတြဘက္က အျပစ္ေပး အေရးယူ တာမ်ိဳး မရိွတာေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ အျပစ္ကေန ကင္းလြတ္ခြင့္ ရေနတယ္ လို႔ ေ၀ဖန္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေဒသက အေျခအေနေတြ အတင္းအဓမၼ လုပ္အားေပးခုိင္းေစမႈနဲ႔ ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္္မႈေတြမွာေတာ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ေတြဘက္က က်ဴးလြန္တာမ်ိဳးလည္း ရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ပံုမွန္ႏွစ္စဥ္ထုတ္ေဝေနက် လူ႔အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအ၀င္ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြ အေပၚ ႏွစ္စဥ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေ၀ဖန္ ေရးသားေလ့ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အဖို႔ေတာ့ ဒီႏွစ္မွာ ထူးထူးျခားျခား ခ်ီးက်ဴးခံရတဲ့အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ လာတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဖယ္ရွားေနသလို၊ တဘက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး စိုးရိမ္မႈေတြကိုလည္း ထုတ္ေျပာေနဆဲရိွပါတယ္။
No comments:
Post a Comment
ေပးထားသည္႔ မွတ္ခ်က္မ်ားအား မၾကာမီ တင္ေပးပါမည္။ေခတၱေစာင္႔ဆိုင္းပါ။
ေက်းဇူးတင္ပါသည္။